+ NOTITIE✏️ bij De schoonheid van het vergankelijke , Toespraak voor september 2024.
– Ik zal je daarna waarschijnlijk niet meer zien, mijn tijd is gekomen.
– Maar blijf ik in uw aandacht?
– Natuurlijk, dat heeft niet met het afleggen van dit lichaam te maken.
Li boog diep en voelde de hand van de priester op zijn hoofd.
Er ging een wonderlijke kracht van uit. Alles zou gaan zoals het moest.
Maarten Houtman, De droom van een dwaze monnik
‘Blijf ik in uw aandacht, meester?’
De dwaze monnik Li – de hoofdpersoon uit Maartens roman ‘De droom van een dwaze monnik’ – lijkt zijn naam eer aan te doen met die vraag. Want hoe kan de meester aandacht voor hem hebben, als hij er straks niet meer is… Dood is toch dood?
Maar die meester beaamt het: ‘Natuurlijk, dat heeft niet met het afleggen van dit lichaam te maken.’
Dat lijkt ons een tegennatuurlijke wereld…
Als je Maarten over ‘het leven na dit leven’ hoort praten – zoals naar aanleiding van de vragen van Tom Boves uit een interview van Tijdschrift Zen[1] – begin je zoetjes aan te begrijpen dat de grens tussen leven en dood voor hem fluïde is.
Er is meer tussen hemel en aarde – die klok hebben we allemaal horen luiden.
Nadat we De schoonheid van het vergankelijke uitgekozen hadden als Toespraak v/d maand, had ik die nacht een droom, waarin iemand me maar bleef vragen of Maarten Houtman nog leefde, of dat hij dood was.
Toen ik uit de droom ontwaakte, was ik danig in de war … ik had daar toch een eenduidig antwoord op kunnen geven…
Ik vertelde Klaaske de volgende ochtend van de droom. We kregen een gesprek over ‘loslaten’: dat je met sommige mensen bezig blijft, ook al zijn ze dood. Wil je ze wel loslaten?
Misschien werd ik met m’n droom over Maarten wel uitgenodigd om verder te gaan. Want is het niet de schoonheid van het vergankelijke, dat je, mét je verlies, het leven als nieuw kunt ontmoeten?
Blijft die vraag van de ‘dwaze monnik’, die stilzwijgend uitgaat van een wisselwerking tussen de voorlopige en de tijdloze werkelijkheid. Soms, als in een zuchtje wind, lijkt het er te zijn.
Hein Zeillemaker, 29 augustus 2024.
____________________[1] Tom Boves, Je bent een voorlopige uiting van iets wat je nooit kunt bevatten, interview met Maarten Houtman. Tijdschrift ZEN Nr. 80, winter 1999/2000, blz. 32-37
Sitemap Tao-zen
Afb. bovenaan: M.C.Esscher, Klimmen en Dalen, litho, 1960 (detail).
“...de bewoners van dit huizencomplex zijn misschien wel monniken, leden van een onbekende sekte Mogelijk is het hun rituele plicht om dagelijks enkele uren deze trap te beklimmen. Als ze moe zijn, mogen ze blijkbaar omkeren en afdalen in plaats van klimmen. Maar beide richtingen, hoewel zinvol, zijn even rusteloos. Twee weerspannige individuen weigeren vooralsnog om aan deze oefening mee te doen. Zij denken er het hunne van, maar misschien zullen zij vroeg of laat hun dwaling inzien.”
Zie www.mcescher.com voor de volledige afbeelding.