“De verandering die het leven is, die het grote proces is, is zó groot, zó complex, zó ingenieus, dat je er niet bij kunt. Je kunt alleen wat bij jou langs komt in je leven omarmen, ervan houden, z’n werk laten doen. Dat is iets geweldigs, dat dat altijd kan. Of je nu tien jaar bent of dat je negentig bent, het kan altijd weer, dat beseffen. En leven.” Het moment van open zijn, Toespraak voor juni 2022
Jaargangen 2024, 2023 en 2022
Daarvóór: Archief Toespraak v/d maand op www.maartenhoutman.nl
Toespraak voor september 2024
De schoonheid van het vergankelijke
“De schoonheid zít juist in het vergankelijke. Die zit erin dat het weer veranderen moet, dat het weer opgelost moet worden, dat het weer nieuw kan ontstaan. Daar zit de schóónheid juist in… Juist datgene waar we altijd lange gezichten van gekregen hebben, waar we tranen over plengen, namelijk dat het vergankelijk is, dat is juist de schoonheid.”
Toespraak voor augustus 2024
“Ik wilde het vandaag hebben over de weg die we allemaal kunnen bewandelen, een weg die alleen een beetje aandacht vraagt: de weg van eerbied.
Alles wat je ziet, hoort, alles wat je gebruikt, is de moeite waard. Ook de schijnbaar levenloze dingen, het bed waarin je slaapt en de tafel waaraan je werkt.”
Toespraak voor juli 2024
Zoals je een kopje oppakt, zo is je leven
“Zoals je leeft
reageer je voortdurend
op wat om je heen gebeurt.
En zonder dat je het weet
heb je normen in jezelf
over wat er gebeurt,
je bent het er mee eens
of niet mee eens.
Dat gaat eindeloos door,
zo is je leven.”
Toespraak voor juni 2024
Aandachtig zijn zonder je af te sluiten
“Vanmorgen zag ik een zuster op twee stokken heel moeizaam langs de muur wandelen. Dat was Helena. Helena heeft zo'n dertien jaar geleden de Doornburgh helemaal in haar eentje bemand, zonder hulp.
Ik sprak haar een paar keer terug. En terwijl we zo aan het praten waren, zei ze tegen me: “Ja, je moet eigenlijk je hele leven iets. En nu moet ik nog in vrede sterven...”
Toespraak voor mei 2024
Wie ben ik?
“Ik zal even beschrijven wat mij overkomt als ik voor jullie ga zitten.
Ik zit hier al en de laatste mensen komen binnen, sommigen een beetje gehaast, anderen niet. Ik weet ongeveer waar ik het over hebben wil. Ik zie de mensen tegenover me, hoe ze zitten. En plotseling word ik door mijn adem geroepen: ‘baas, waar ben je mee bezig.’
Dat is een belangrijk moment. Dan herinner ik me dat ik iets vergeten ben: bij mijn adem te zijn. En als ik bij mijn adem ben, is er verder niets.”
Toespraak voor april 2024
Doorlaatbaar zijn
Ik zal vier regeltjes voorlezen van een observatie:Midden in de dans van de fragmenten overviel je een stilte.
Houding, adem en energie zijn een stil bewegen met het ondeelbare tussen je handen.
Blijf doorgaan, het is er altijd.
Niet je toekomst, ook je lot niet, maar je aandacht beslist.[1]
Toespraak voor maart 2024
Onvoorwaardelijke liefde
“Als je dat doet: iets of iemand toelaten zonder voorwaarden te stellen, dan krijg je een nieuw leven. Dan ben je eigenlijk – zonder grote woorden – door de poort van de dood gegaan en leef je hier je leven, voor zover je lichaam dat toelaat.
Je lichaam is je vriend, niet je slaaf. Je vriend die je al een tijd lang huisvesting biedt en die je op de tijd die daar voor is – de tijd die niemand kent – moet verlaten.”
Toespraak voor februari 2024
De innerlijke reis
“Meditatie is iets dat geen hobby kan zijn, dat geen vervulling van verwachtingen kan zijn, dat niet meer is, maar ook niet minder, dan het liefdevolle onderzoek van jezelf zoals je bent – van jezelf zoals je geworden bent. Komende vanuit het onbekende, komende vanuit het onnoembare, via geboorte – wat een hoofdstuk apart is – tot in deze wereld glijden. En geleidelijk aan je terecht vinden in deze wereld die wij mensen geschapen hebben, met de mogelijkheden van ons bewustzijn, met de ervaringen die we opdoen.”
Toespraak voor januari 2024
Het grote wachten
“Dat we nu deze sessie hier uit zijn gekomen, is een groot iets. Ongetwijfeld heeft het invloed op ons allemaal, doordat we onze aandacht er aan gegeven hebben. Daar ben ik jullie allemaal heel dankbaar voor. Dat is iets wat heel direct uit het innerlijke hart is gekomen en dat is altijd iets heel erg groots.”
(Slot van de toespraak)
Toespraak voor december 2023
De leegte een kans geven
“Ik heb als uitnodiging voor deze sessie een stukje geschreven over een man die dacht dat hij wist hoe het in elkaar zat. Daardoor lette hij niet goed op, hij viel, en werd naderhand stukje bij beetje wakker in het ziekenhuis. Hij merkte toen dat het heel anders was, dat je het niet kon weten, maar kon ervaren als je geest leeg was.” Een vergissing, Convocatie weekend augustus 2005
Toespraak voor november 2023
New York, 11 september
“Ook in ons vind je geweld. En dat geweld begint niet bij je buren, het begint niet in de gemeenschap, het begint niet in de maatschappij, maar het begint bij jezelf.
Als je probeert aandachtig te leven – dat is niet makkelijk – merk je hoeveel geweld er in jezelf aanwezig is, bij de kleinste dingen. Als je dat opmerkt, dan begint pas meditatie. Dat begint niet op je bankje of je kussen of je stoel, het begint elk moment in het dagelijks leven: als je eet, als je drinkt, als je slaapt, dat je je wast, een ander spreekt, wandelt, in de natuur bent, tussen de huizen bent, in je kamer bent, als je oude gebruiksvoorwerpen die er zijn gebruikt – hoe gebruik je ze?”
Toespraak voor oktober 2023
Alleen
“Eerst lijkt dat alleen zijn en het in de wereld zijn, gescheiden. Je hebt het gevoel: je bent het één of je bent het ander. En dan ga je merken dat in dat alleen zijn dat andere aanwezig is. Dus dan ben je tegelijkertijd alleen én gerelateerd.”
Toespraak voor september 2023
Licht en schaduw
“Ik heb van verschillende kanten, onafhankelijk van elkaar, iets heel belangwekkends te horen gekregen. En dat is dat toen ik over compassie gesproken heb, we toch binnen het denken bleven. En dat ook de woorden die ik gebruik: ‘de wegen van het bewustzijn’, ‘het opmerken hoe je bewustzijn werkt’, vervreemdend werken, dat daar een dimensie in ontbreekt. En nog erger, dat het zich zo niet voordoet.”
Toespraak voor aug. 2023
Zo groeit de bloem in het onbeschrijflijke
“Vanochtend werd ik wakker met een heel oud beeld: dat je helemaal in je bekkenbodem zit, en dat je navel naar boven wijst, naar de hemel.
Dat zijn twee stappen. De derde stap moet nog genomen worden: dat de hemel, het mysterie, helemaal om je heen is. Terwijl je tevens heel duidelijk rust in de aarde. Want je bent niet weg van de aarde, je rust erin. Tegelijkertijd ben je in het mysterie.”
Toespraak voor juli 2023
De onschuld van het lichaam
“We waren gisteravond gebleven bij een kardinaal punt: hoe zet je je uiteen met alle dingen die je tegenkomt in je leven – en dat zijn er enorm veel – als je niet alleen instinctief wil handelen. En de reacties zijn altijd instinctief, vanuit zelfbehoud, en het strekt zich uit tot alles van je ‘ik’. Het kan je relatie zijn, het kan je bezit zijn, het kan je kennis zijn, echt, totaal alles.”
Toespraak voor juni 2023
Leven vanuit de levensimpuls
“Maar waar het nu eigenlijk om gaat is dat we ín dit leven, zoals we zijn, ons die levensimpuls kunnen herinneren. En vooral, dat we ons de richting die die levensimpuls heeft herinneren. Want zoals wij leven en zoals het ons overkomt, herhalen we eigenlijk iedere keer weer, van kind tot volwassene tot grijsaard, een zelfde soort van levensverhaal. En wat ons in wezen onderscheidt is de richting die onze levensimpuls heeft.”
Toespraak voor mei 2023
Het zit in de heel gewone dingen
“Het zit in de heel gewone dingen, van de hele dag. De manier waarop je je beweegt. De manier waarop je een deur opent en sluit. De manier waarop je gaat zitten aan je werktafel. De manier waarop je stofzuigt. De manier waarop je je eten klaarmaakt. De manier waarop je je eten eet: geniet je ervan, besef je wat het is, dat er altijd maar weer eten is.”
Toespraak voor april 2023
Hoe komt het tot je
“Dus dat niets, maar dan ook niets, niets en niets, in alle werelden eens en voor al vaststaat. Dat is één. Maar ook dat iets zich nooit herhaalt, behalve bij ons, omdat wij een star systeem van zingeving hebben. Denk je dat eens goed in, dat nooit iets zich herhaalt, behalve in ons bewustzijn. Daar herhaalt het zich voortdurend, omdat wij dat als een star systeem voor ons hebben geplaatst, om ons heen.”
Toespraak voor maart 2023
Eigenlijk ben je altijd gered
“Het lijkt heel vreemd, maar je bent altijd gered, je bent altijd al heel. Alleen je moet je daar nog van bewust worden, dat je heel bent, dat je verbonden bent, dat je over alle persoonlijke betrekkingen die je kunt hebben in de wereld – en we hebben natuurlijk allemaal onze persoonlijke betrekkingen, dat is heel duidelijk – dat je over alle persoonlijke betrekkingen in de wereld totaal verbonden bent. Dat je dat langzamerhand misschien in je leven kunt laten voltrekken – dat is het meest opmerkelijke eraan, dat je het voltrekt zonder dat je dat wilt”
Toespraak voor februari 2023
Waar ben ik?’
“Die wonderlijke, onbegrijpelijke kracht die alles mogelijk maakt, moet ook in de dingen komen die jij maakt. Dat kan van allerlei zijn, je kunt een kunstenaar zijn, je kunt een technicus zijn, je kunt een stedenbouwer of architect zijn, het doet er niet toe wat. Als daar maar dat onbekende, tijdloze in is.”
Toespraak voor januari 2023
Twee richtingen in je leven
“Maar het is me nooit ontgaan dat het leven wat wij zo leven van geboorte tot dood, echt voorlopig is. Dat wij in wezen onderdeel zijn van een enorm verhaal, een verhaal in afleveringen. Elke keer als je de aarde verlaat – als je sterft, zeggen wij dan – wordt er een bladzijde omgeslagen, en die avonturen, belevenissen, herinneringen, verdriet, angst, vreugde, overwinning, nederlagen, verdwijnen. Dus dat wat wij ons ‘ik’ noemen, verdwijnt.”
Toespraak voor december 2022
Een ontdekkingsreis naar jezelf
“Ik weet heel best dat er psychologie is. En de psychologie verklaart een heleboel. Dat is heel nuttig. Maar het gaat niet om te verklaren, het gaat om te ontdekken: wat drijft mij? Niet alleen op de momenten dat je gezellig met elkaar bent, maar ook op de momenten dat je boos ergens over bent; op de momenten dat je in heel eenvoudig huiselijk werk, meer kracht gebruikt dan noodzakelijk is. En dat je daarbij stilstaat: waarom gebruik ik zoveel kracht bij iets wat nauwelijks inspanning vraagt?”
Toespraak voor november 2022
“Ben je bereid om die zachte weg te gaan, die vriendelijke weg, waarin alles kan, waarin alles mag. Waar jij de enige bent die ervaart, en van daaruit verder gaat. Die niet veroordeelt, die niet vraagt. Waar geven heel natuurlijk is. Want geven is loslaten, is verder laten stromen. Geven is het leven laten gaan. Vasthouden is het leven doden.
Ga dat nou eens na in alles wat je doet, in je relaties, in je handelingen, enzovoorts. Kijk eens naar die maatschappij zoals die geregeld is.”
Toespraak voor oktober 2022
“Het draait allemaal om dat ene merkwaardige iets, of wij als tijdelijke mensen – want we zijn tijdelijk, zoals alles in de schepping tijdelijk is – het ontijdelijke kunnen beseffen. Want dan pas zijn we heel. Want dat we op aarde kwamen, is voortgekomen uit dat tijdloze beginsel.
Kunnen wij dus, terwijl we in de tijd zijn, terwijl we voortdurend tijd scheppen, kunnen wij ons bewust zijn van dat andere wat buiten de tijd is. Dat is eigenlijk waar het om gaat.”
Toespraak voor september 2022
“Ik hoop met heel mijn hart dat jullie mij niet nodig hebben om je eigen verhaal, dat al zolang wacht, te vernemen – en het te vertellen, op een of andere manier, door wat je doet, door wat je zegt, door wat je leeft. Waarbij je helemaal niet afhankelijk bent van de bijval of de afkeuring van de passieve menigte. Jij staat op het punt om je verhaal te vertellen, en het interesseert je geen lor of je het goed zult doen of niet, je moet.”
Toespraak voor augustus 2022
“Ik weet wel dat ik toen ik met meditatie begon – dat is nu vijfendertig jaar geleden – ik in een boekje gelezen had dat je adem dan langzaam ging. Dat is mijn vertrekpunt geweest. Maar die adem ging helemaal niet langzaam, want ik had een rottijd in die tijd. Maar ik ben jarenlang doorgegaan met te zitten en ben gewoon blijven kijken wat er gebeurde. En geleidelijk aan ging ik merken dat dus het leven is wat belangrijk is.”
Toespraak voor juli 2022
Het verhaal van de taoïstische meester Li
“Omdat het vandaag zondag is wilde ik jullie een verhaaltje vertellen. Het verhaaltje speelt in Esalen in Amerika, het mekka van de spiritualiteit en het mekka van de onzin. Het verhaaltje gaat over meneer Williams, een Amerikaan die veel over de wereld gereisd had, in India was geweest, in Taiwan was geweest en die nu daar in Esalen ‘transpersonale psychologie’ deed.”
Toespraak voor juni 2022
“De verandering die het leven is, die het grote proces is, is zó groot, zó complex, zó ingenieus, dat je er niet bij kunt.
Je kunt alleen wat bij jou langs komt in je leven omarmen, ervan houden, z’n werk laten doen. Dat is iets geweldigs, dat dat altijd kan. Of je nu tien jaar bent of dat je negentig bent, het kan altijd weer, dat beseffen. En leven.”
Toespraak voor mei 2022
Het verhaal van de aapgod Hanuman
“Ik wil jullie het verhaal vertellen van de aapgod Hanuman, die in de mythologie van het Hindoerijk altijd een speciale plaats heeft gekregen. Dit verhaal is eerst mondeling overgebracht en is pas veel, veel later opgeschreven. Het is een wonder dat het niet verloren is gegaan, omdat zo het buiten de heilige overlevering gebleven is. Terwijl het in voor ons heel duidelijke, makkelijke termen vertelt van het wezenlijke waar het op aan komt in het leven.”
Toespraak voor april 2022
Over het raster van de taal | Over het energielichaam
“Naar het eind van je leven toe, zie je steeds meer wat er nog gebeuren moet. Dat is dus net omgekeerd als in de wereld. Daar zeggen we: iemand die vijfenzestig is, die is afgeschreven, die moet in een bejaardenhuis, uit met de kous. Maar het is juist het omgekeerde: als je bewust leeft, wordt steeds duidelijker hoeveel er nog te doen is En ook hoeveel er nog mogelijk is. En hoeveel je nog in orde kunt brengen van alles wat je ongeweten verkeerd gedaan hebt.”
Toespraak voor maart 2022
Het verhaal van de brahmanenzoon Vasudeva
“Met aandacht is alles mogelijk. In aandacht kan alles veranderen. In aandacht kan alles regenereren. De moeilijkheid is dan alleen, alweer, dat je die aandacht niet kunt dwingen. Die aandacht moet uit zichzelf opbloeien in jou. En het enige wat je doen kunt, is een voedingsbodem hebben waarin die aandacht opbloeit.
Dit wat ik nu zeg tegen jullie allemaal, is een totaal andere weg dan je in het algemeen aanbevolen wordt. En ik zeg het nu vandaag voor het eerst met zoveel duidelijkheid.
Om het nu een beetje duidelijk te maken, vertel ik jullie een verhaal.”
Toespraak voor februari 2022
“Eenzaamheid is het product van oppervlakkigheid, alleenheid is de vrucht van stilte en diepte. Voor eenzaamheid kun je op allerlei fronten maatregelen nemen, alleenheid kun je alleen maar leven. En alleenheid groeit als je geleidelijk aan merkt dat de talen die wij gebruiken in ons leven, geleend zijn van de kermis – dat de talen waar het om gaat, groeien door leed en alleenheid.”
Toespraak voor januari 2022
‘Verlichting’ is slechts één moment
“Ik heb er gisteren al op gewezen – je kunt voor jezelf nagaan of het zo is, want je moet me alsjeblieft niet geloven – dat je in al je handelingen een patroon ontdekt. Dat patroon is heel oud, dat is de evolutie, dat is de weg die de mensheid gegaan is. Die is ook in ons. En die heeft zijn vertaling van het huidige leven. Maar het is een patroon, het is dus niet iets spontaans, het is niet iets wat op het moment ontstaat. Het is iets wat er al is – en dat is verleden tijd.”