In memoriam Hanna Mobach 29 april 1934 - 28 februari 2024
Als ik, na de dood van Maarten Houtman in 2011, Hanna in haar atelier opzocht, hing daar altijd een van die vijf ‘staties’ van De Engel aan de wand, waar ze dan met houtskool en krijt druk aan bezig was. Zo nu en dan nam ze afstand om het resultaat te bekijken – totaal gebiologeerd, alsof ze in een trance verkeerde.
Toen ik haar vroeg waar het werk over ging, zei ze ‘over zorg’ – waarin een stille verwijzing naar haar zorg voor Maarten in zijn laatste dagen, bijna hoorbaar aanwezig was. Ik keek intussen gefascineerd naar de bijna mystieke dans van de gedaanten op het papier, in totale overgave aan elkaar.
Op zeker moment vertelde dat Hanna dat ze de serie ‘De Engel’ had genoemd. Daar was ik een beetje verbaasd over – maar zijn het ook niet bijna etherische wezens die daar afgebeeld staan…
Wetende hoe bijbelvast Hanna was, moest ik onwillekeurig denken aan de worsteling van Jacob met de engel – dat aspect van een worsteling had ik er al eerder in menen te zien. De tekeningen hadden hoe dan ook een enorme impact op mij: de eigen worsteling van Hanna met haar thema, en ook de aanwezigheid van haar geliefde Maarten in de bovenaardse voorstelling.
Toen de serie voltooid was en naderhand in Museum Waterland in Purmerend aan de wand hing, ging ik daar op een bankje zitten om te zien hoe het publiek erop leek te reageren – en was verbijsterd toen ik zag dat de bezoekers er zomaar langsliepen, zonder er zelfs maar een blik op te werpen…
Hoe was dat in godsnaam mogelijk, zoveel liefde, zoveel ambachtelijkheid, zoveel bezieling – en het werd niet gezien…
Is dat ook niet het eeuwige dubio van de kunstenaar, de wens om gezien te worden? Terwijl ik bij die laatste tekeningen van Hanna het gevoel had dat haar eigen rouwproces het primaat had. Moet je ze dan maar opbergen?
Dat riep bij me het idee op, dat ze op een gewijde plek zouden moeten hangen, zoals het devote werk dat vroeger in kerken hing. Waar de diepgang van de beelden langzaam tot de toeschouwer door kan dringen. Maar waar vind je vandaag nog een gewijde plek?
Hein Zeillemaker, web beheerder van Hanna’s werk.
Ga hieronder naar pagina 2 voor de Vijf staties van ‘De Engel’ :