Deze coproductie van het echtpaar Houtman-Mobach, werd indertijd zo aangekondigd:
“Het is ons een groot genoegen u hierbij een nieuw boek van de hand van
Maarten Houtman te kunnen aankondigen, met als titel: ‘De kom van herinnering en andere verhalen’. Het is een speciale uitgave van de Stichting ‘Zen als leefwijze’ ter gelegenheid van Maartens tachtigste verjaardag.
Het boekje is klein van formaat, en bevat amper 60 pagina's. Maar het kan met recht een kleinood genoemd worden!
De negen korte verhalen ademen een mystieke sfeer; vijf ervan putten uit de Indische herinneringen van Maarten. Bij elk van de verhalen heeft Hanna Mobach een prachtige houtskool tekening gemaakt.
Koos Vroon en zijn Drukkerij Drechtstad staan borg voor een hoge kwaliteit van het drukwerk.”
Nieuwsbrief ‘Zen als leefwijze’ nr. 7, winter 1998
Het leven is intussen verder gegaan, maar de herinnering is gebleven – ze is niet met een magische handeling uit ons weggenomen, zoals dat gebeurt in het titelverhaal: “Haar beide handen had ze bij elkaar gebracht tot een kom, die ze naar zich toetrok.”
Het werk van Hanna is in dit boekje uitbundig aanwezig – en welk een schoonheid, sierlijkheid en inspiratie komen je daaruit tegemoet… De mythische wereld die de verhalen van Maarten ademen, moet haar diep geraakt hebben.
Deze en andere verhalen van Maarten vormden uiteindelijk de grondslag voor zijn autobiografische roman ‘De breuk’, die acht jaar later verscheen en als motto meekreeg: ‘Zoals de woorden voorbij gaan terwijl het verhaal blijft, zo toont de herinnering wat nog steeds aanwezig is en nog ieder moment veranderen kan.’
Hieronder de inhoudsopgave van ‘De kom van herinnering’:
Maar wat meer is, het boekje is nog steeds leverbaar! [1]
Om u een indruk te geven, staat hieronder het eerste verhaal uit ‘De kom van herinnering’, mét de tekening van Hanna Mobach:
De djangkrik
De sinjo zat op zijn vaste plaats, achter het grote witte huis op de plantage. Hij wist van zijn vriendjes dat de krekel die geweigerd had te vechten, gedood moest worden.
Zo was het nu eenmaal.
De vriendjes waren al weggegaan. Het diertje zat doodstil in het van bamboe gevlochten kooitje te wachten. Nu moest het gebeuren. Zo hoorde het immers. Maar het jongetje bleef kijken.
Af en toe wreef de djangkrik met zijn lange springpoten even langs zijn lijf, in afwachting, net als de sinjo. Door die afwachting groeide de krekel. Je kon nu zien hoe mooi hij was en hoe droevig. Ze keken elkaar onafgebroken aan.
Er moest iets gedaan worden, anders zou het niet goed aflopen.
Sinjo zette het kooitje open – heel voorzichtig om de djangkrik niet in zijn droefheid te storen. Die boog zijn kopje met de grote glanzende ogen en was toen in een flits in de doodstille ananasaanplant verdwenen.
De grote wereld, die in dit hete middaguur soms geheimzinnig knisterde als de wind langsstreek, leek oneindig groot en goed, hoewel het jongetje ook wel wist dat de dieren elkaar beslopen, doodden en opaten – zoals het altijd geweest was.
Maar als je alleen maar keek, niet dacht, en ook niet deed wat de anderen je gezegd hadden – als je alleen maar keek en bij de ander bleef, werd de wereld héél en hoorde je er weer bij.
Heel veel jaren later, de sinjo was een man geworden met een gezin en werk dat hem helemaal in beslag nam, bekroop hem dat gevoel opnieuw, dat hij iets moest doen omdat het anders niet goed zou aflopen. Hij herinnerde zich van toen hij nog heel klein was dat er ‘iets gebeurde’ als je stil zat en niets deed.
Dat probeerde hij opnieuw, zonder enige aanwijzing. Er verliepen een paar jaar op die manier zonder dat er iets gebeurde, tot het gevoel dat de krekel nog steeds op hem wachtte zo sterk werd dat hij kon luisteren zonder iets ertussen.
Hij zag de djangkrik weer zijn kopje buigen en hem aankijken met zijn glanzende ogen en wegflitsen in een wereld die geen einde nam. Je kon daar altijd toe terugkeren als je stil bij jezelf was en niets deed.
____________________
[1] Maarten Houtman: ‘De kom van herinnering en andere verhalen’ – zie Etalage
< Home Tao-zen