“Maar, wat hebben we gedaan, wij hebben die oefening tot iets heel verhevens gemaakt, wat ons brengen zal naar…Ja, en dan is het ‘zitten’, net als alle oefeningen, gewoon een hindernis. We houden het niet uit om niets te doen. Dat houden we niet uit, daar zijn we te zwak voor.”
Maarten Houtman, De geest moet vrij zijn, Toespraak voor juni 2025.
Mijn eigen wederwaardigheden bij dat ‘zitten’ (dat ik altijd tussen aanhalingstekens schrijf, als afwijkend van de normale betekenis) zijn navenant.
Op mijn eerste meditatie weekend – dat je geacht werd te volgen, als aanvulling op de wekelijkse groep ‘Integrale meditatie op basis van Za-zen’, zoals Maarten het toen noemde – vroeg ik, na het enige tijd aangekeken te hebben, aan Maarten: “Als ik ‘zit’, mag ik dus niet naar de vogeltjes luisteren…” – alsof hij me een bevel gegeven had.
Misschien was het nog een tic van mijn militaire dienst. Het kan natuurlijk ook zijn dat het veel eerder in mijn jeugd ontstaan was.
Hoe dan ook, ik zat met de brokken.
Nu begin ik te begrijpen, dat het dat ‘niets doen’ was waar ik absoluut niet toe in staat was.
Wat een oneindig lange weg…
“Ja, en dan is het ‘zitten’ , net als alle oefeningen, gewoon een hindernis.”
En ja, zo ervaar ik het ook nog steeds. Als ik mezelf tot zitten zet, dan schrik ik gewoon als er buiten een luidruchtige vogel voorbijvliegt – die mag er nog steeds niet zijn…
Dus dát is wat Maarten hier met die ‘studie van het bewustzijn’ bedoelt: de waarneming hoe ik met m’n eigen ‘zitten’ om ga. En natuurlijk heb je dan regelmatig de neiging om dat ‘oefenen’ weg te gooien…
In Zeven gesprekken met een leerling die ik in de jaren negentig met Maarten had, bracht ik het nog een keer ter sprake: Maarten, móet dat nou, dat ‘zitten’.
“Nou,” antwoordde Maarten, “ik zou het toch maar doen, Hein.”
En daar heb ik me aan gehouden…
+ NOTITIE✏️ bij De geest moet vrij zijn, Toespraak juni 2025
Sitemap Tao-zen
Bovenaan:Hanna Mobach, Vrolijke berg, 1983
Steengoed, 28 x 53 cm